تأثیر چای ترش بر گلوکز، پروفایل چربی و لیپوپروتئین‌ها در بیماران مبتلا به دیابت

مقدمه: گیاه Hibiscus Sabdariffa به طور گسترده در مناطق حاره‌ای کاشت می‌شود و رنگ قرمز گلبرگ آن به عنوان نوشیدنی و رنگ غذایی کاربرد دارد. برای پیشگیری و درمان سنگ‌های کلیوی و مثانه در طب سنتی، هم‌چنین به عنوان آنتی‌باکتریال، ضد قارچ، ماده‌ی هیپوکلسترولمیک، آنتی‌اسپاسمودیک و کاهنده‌ی فشارخون استفاده می‌شود. هدف این مطالعه تعیین اثر مصرف کوتاه مدت چای این گیاه توسط بیماران دیابتی بر میزان قند و لیپید آنها بود. مواد و روش‌ها: در این مطالعه‌ی کارآزمایی بالینی دو سوکور 60 بیمار مبتلا به دیابت از مرکز تحقیقات دیابت یزد به صورت تصادفی به دو گروه تقسیم شدند. به مدت 30 روز، یک گروه روزانه 2 بار، صبح و عصر بین وعده‌های غذایی از دم کرده‌ی چای معمولی و گروه دوم چای ترش مصرف کردند. بسته‌های حاوی یک قاشق غذاخوری سر صاف چای به افراد داده و نحوه‌ی تهیه‌ی آن نیز آموزش داده ‌شد به طوری که هربسته در یک لیوان آب به مدت 20 تا 30 دقیقه دم شده و روزانه صبح و عصر بین وعده‌های غذایی مصرف ‌شد. در ابتدا و انتهای مطالعه، نمونه‌ی خون بعد از ناشتایی به مدت حداقل 12 ساعت از افراد گرفته و قندخون، هموگلوبین A1C، کلسترول تام، تری‌گلیسرید، کلسترول HDL، کلسترول LDL، لیپوپروتئین Lp(a)، آپو A1 و آپو B100 اندازه‌گیری شد. داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت و P کمتر و مساوی 05/0 به عنوان سطح معنی‌داری در نظر گرفته شد. یافته‌ها: 53 نفر ( 27 نفر گیرنده‌ی چای ترش و 26 نفر گیرنده‌ی چای معمولی) تا پایان مطالعه مشارکت داشتند. به جز Lp(a) و آپو A1، تمام لیپیدها و لیپوپروتئین‌های مورد مطالعه در گیرندگان چای ترش قبل و بعد از مداخله کاهش و افزایش (HDL-C) معنی‌داری را نشان دادند، در حالی که در گیرندگان چای معمولی تنها کلسترول HDL قبل و بعد از مداخله افزایش معنی‌داری نشان داد که نزدیک به 7/16% افزایش یافت. میانگین قندخون ناشتا در هر دو گروه قبل و بعد از مداخله تفاوت معنی‌داری نداشت. میانگین هموگلوبین A1C قبل و بعد از مداخله در گیرندگان چای ترش برخلاف گیرندگان چای معمولی تفاوت معنی‌داری نشان داد. نتیجه‌گیری: این مطالعه نشان داد مصرف دم‌کرده‌ی چای ترش به طور معنی‌داری نسبت به چای معمولی بر اصلاح پروفایل لیپیدهای خون مؤثر است ولی بر قند و هموگلوبین A1C اثر معنی‌دار طبی ندارد. با توجه به یافته‌های این مطالعه و بررسی‌های مشابه دیگر، مصرف متعادل چای ترش توسط افراد مبتلا به دیابت تأثیر خواهد داشت.